Izvor: sh.wikipedia.org

Subotica (mađ. Szabadka) je najseverniji grad u Republici Srbiji, drugi po broju stanovnika u Autonomnoj Pokrajini Vojvodini. Prema popisu iz 2002. godine ima 99.471 stanovnika. Nalazi se na 10 km udaljenosti od granice Srbije sa Mađarskom, na severnoj širini od 46°5’55″ i istočnoj dužini od 19°39’47″. Administrativni je centar Severnobačkog okruga.
Subotica se prvi put pominje 1391. pod mađarskim imenom Zabadka. Godine 1527. Subotica je bila prestonica kratkotrajne srpske države samoproglašenog cara Jovana Nenada. Osmansko carstvo je vladalo gradom od 1542. do 1686, kada je postala posed Habzburške monarhije. Od polovine 18. veka ime joj je promenjeno u Sancta Maria, po austrijskoj carici Mariji Tereziji. Ime grada je ponovo promenjeno 1779. u Maria Tereziopolis, a ime Subotica (Szabadka) joj je vraćeno 1845. Subotica je 1918. ušla u sastav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Od 2007. Subotica ima status grada.

Nazivi

Postoji mnogo različitih imena za grad Suboticu kroz istoriju. Ovo je zbog toga što je grad ugostio mnogo različitih ljudi od srednjeg veka. Svi oni su pisali o Subotici, nazivali je na svojim jezicima, ali, u najvećem slučaju, nisu popravljali izgovore sve do modernog doba.
Najranije zapisano ime je Zabatka iz 1391. godine. Ovo je jedna od varijanti trenutnog naziva grada na mađarskom jeziku Szabadka. Mađarski naziv grada sastoji se od prideva Szabad, koji znači „slobodan“, i sufiksa -ka koji je nežan deminutiv. Najranije ime Subotice, međutim, znači nešto kao „malo“ ili „drago“ „slobodno mesto“.
Srpski naziv grada Subotica potiče od reči dana u nedelji „subota“ i prvi put se pojavljuje 1653. godine. Pošto ime potiče od reči za dan u nedelji, subota celo značenje imena grada bi bilo nešto kao „mala subota“.
Drugi izvori kazuju da je od prvog naziva Sopotnica (Sopot je mesto gde ima mnogo vode, izvorište, osobina terena – prema mađarskom izgovoru Zabatka) do današnjeg, promenjeno oko 200 naziva, i da grad ime nosi po Suboti Vrliću, rizničaru cara Jovana Nenada.
Subotica ima različite nazive na zvaničnim jezicima u Vojvodini: Szabadka (mađarski), Subotica (hrvatski), Maria-Theresiopel ili Theresiopel (nemački), Subotica (slovački), Суботица (rusinski), Subotica ili Subotiţa (rumunski).

Geografski položaj

Severno od grada se nalazi peščara sa plodnim voćnjacima i vinogradima na južnim delovima, a na plodnoj zemlji crnici se razvija poljoprivreda.
Grad je smešten u Panonskoj niziji koji ima dugu tradiciju i bogato kulturno nasleđe. Opština, koja obuhvata grad i 18 prigradskih naselja, prostire se na površini od 1.008 kvadratnih kilometara.
Subotica je, zahvaljući svom geografskom položaju i marljivim žiteljima, tokom vremena postala najznačajniji administrativno-upravni, industrijski, trgovački, saobraćajni i kulturni centar u severnoj Bačkoj, a obližnje Palićko jezero je čini i turističko-rekreativnim centrom šireg područja.[3]
U blizini grada je i pruključak na auto-put E-75 koji Suboticu povezuje sa Mađarskom na severu i Južnom Evropom preko Beograda na jugu. Takođe, Subotica je železnički povezana sa celom Evropom.
U geomorfološkom pogledu ovo područje je homogeno i ima ravničarski karakter. Prostire se na delu velike zaravni, koja prelazi iz Mađarske na našu teritoriju, do linije Kula – Sombor. Karakter terena ima dobar poljoprivredni značaj: mogućnost primene pune poljomehanizacije i optimalne organizacije zemljišnog prostora za poljoprivrednu eksploataciju, zatim mogućnost navodnjavanja i dr.

Građevine

Subotica se razvila i izgradila u moderan srednjoevropski grad krajem 19. i početkom 20. veka. Tadašnji bogati građani-zemljoposednici, industrijalci, zanatlije i trgovci dali su se u pravo nadmetanje u izgradnji svog grada čak i sa Budimpeštom i drugim metropolama ovog dela Evrope. Želeći da lepotom nadmaše ekletiku i postojeći konvencionalni akademizam, širom su otvorili vrata novoj umetnosti i arhitekturi secesije.
Rajhlova palata (Likovni susret) – Nasuprot železničke stanice nalazi se secesijska zgrada Likovnog susreta, smeštena u nekadašnju rajhl-palatu izgrađenu 1904. Od početka šezdesetih godina prošlog veka, Rajhl-palata (likovni susret), predstavlja mesto gde se održavaju najreprezentativnije izložbe u gradu.

Narodno pozorište

Pozorište sa šest korintskih stubova izgrađeno je 1853. u klasicističkom stilu, po projektu Janoša Skultetija. Završeno je 1854. i po tome je posle zrenjaninskog (1839) subotičko Pozorište bilo drugo po starini u Srbiji. Prva pozorišna predstava odigrana je u Subotici 1747. u franjevačkoj gramatikalnoj gimnaziji, a stalno pozorište otvoreno je u ovoj zgradi 1854. 2007. godine ova zgrada je srušena jer je bila u toliko lošem stanju da nije mogla biti renovirana. Od zgrade su ostali samo korintski stubovi koji će biti ugrađeni u novu zgradu subotičkog pozorišta čija će gradnja, očekuje se, biti dovršena tek… ?

Gradska kuća

Gradska kuća u Subotici je najveća a po mnogima i najlepša građevina Subotice. Podignuta je za dve godine, od 1908. do 1910, ali su vrhunski majstori onog vremena još pune dve godine ukrašavali njene enterijere.
Podignuta je po projektu Marcela Komora (1868—1944) i Dežea Jakaba (1864—1932), budimpeštanskih arhitekata, u tada vrlo modernom stilu – mađarskoj varijanti secesije. Ukrašena je sa bezbroj šara stilizovanog cveta lale.

Fontane

Fontana od keramike „Žolnai“ je uz Gradsku kuću novi simbol Subotice, glavno sastajalište i odmorište ljudima i golubovima, svakog leta oaza svežine, jer na glavnom gradskom trgu snižava temperaturu za nekoliko stepeni u toku sparnih dana.
Fontana je izrađena od keramike „Žolnai“ iz Pečuja, 1985. godine po projektu Svetislava Ličine.

Okolna mesta

Opština Subotica sem grada Subotice sadrži još 18 sela. Ta sela su:
Bajmok,Bački Vinogradi, Bačko Dušanovo, Bikovo, Višnjevac, Gornji Tavankut,
Donji Tavankut, Đurđin, Kelebija, Ljutovo, Mala Bosna, Mišićevo, Novi Žednik, Stari Žednik, Palić, Hajdukovo, Čantavir, Šupljak

Religija

Subotica je centar Rimokatoličke biskupije u Bačkom okrugu. Subotička opština ima najviše katolika u Srbiji. Oko 65% stanovništva su katolici. Liturgijski jezici koji se koriste u katoličkim crkvama su najčešće mađarski i hrvatski. Postoji osam katoličkih crkvi, Franjevački duhovni centar, ženska dominikanska zajednica, i dve grupe avgustinskih sestara. Subotička biskupija je jedina koja ima katoličku srednju školu u Srbiji (Paulinum).
Među ostalim hrišćanskim zajednicama, članovi Srpske pravoslavne crkve su najbrojniji. Postoje dve pravoslavne crkve u gradu; dve protestantske crkve, tačnije luteranska i kalvinistička.
Subotička Jevrejska zajednica je treća po veličini u Srbiji, posle onih u Beogradu i Novom Sadu. Monumentalnost i lepota mađarskog stila sinagoge je nasledstvo jevrejske zajednice koja je nakad brojala preko 6.000 članova. Danas, je taj broj opao na manje od 200 Jevreja koji su ostali u Subotici.

Hramovi

Katedrala sv. Tereze Avilske — građena od 1773. do 1798. godine
Franjevačka crkva (Subotica) — građena od 1730. do 1736. godine
Srpska pravoslavna crkva Sv. vaznesenja Gospodnjeg — građena od 1723. i 1726. godine
Srpska pravoslavna crkva u Aleksandrovu — izgrađena 1818. godine
Sinagoga — izgrađena 1902. godine
Senćanska crkva Svetog Đurđa — izgrađena 1897. godine
Muhadžir džamija — izgrađena 2008. godine

Obrazovanje

U Subotici se nalazi 13 osnovnih i 10 srednjih škola, takođe postoji i 7 viših škola i fakulteta

Osnovne škole
OŠ Matko Vuković
OŠ Sonja Marinković
OŠ Ivan Milutinović
OŠ Đuro Salaj
OŠ Sečenji Ištvan
OŠ Ivan Goran Kovačić
OŠ J. J. Zmaj
OŠ Kizur Ištvan
OŠ Jovan Mikić
OŠ 10. oktobar
OŠ Miloš Crnjanski
OŠ Majšanski put
OŠ Sveti Sava
OŠ Matija Gubec

Srednje škole
Školski centar za slušno oštećena lica
ESŠ Bosa Milićević
Medicinska srednja škola
Muzička škola
HTSŠ Lazar Nešić
Tehnička škola[10]
Politehnička škola[11]
Gimnazija „Svetozar Marković“
Paulinum,
Filološka gimnazija Kostolanji Dežo

Više škole i fakulteti
Građevinski fakultet
Ekonomski fakultet
Internacionalni univerzitet u Novom Pazaru (KC Subotica)
Učiteljski fakultet
Viša tehnička škola
Gabor Deneš viša škola
Viša škola za obrazovanje vaspitača

Sport

FK Spartak, igraju na gradskom stadionu.
FK Bačka 1901
ŽFK Spartak Subotica
OK Spartak Subotica
KK Spartak Subotica
KDT Spartak Klub dizača tegova iz Subotice
RK Radnički Subotica
RK Spartak Subotica
HK Spartak Subotica
AK Spartak Subotica
VK Spartak Subotica
Aerodrom Subotica, sportski aerodrom u Bikovu.